SARKOİDOZ: TANI, TEDAVİ VE TAKİPTE 20 YILLIK DENEYİM

Amaç: Sarkoidoz, sebebi bilinmeyen, birden fazla sistemi tutan, granülomatöz bir hastalıktır. Tanı koyma aşamaları, uzun ve kısa süreli takibi günlük pratikte uğraştırıcıdır ve deneyim gerektirir. Çalışmamızda kliniğimizde 20 yıldır takip ettiğimiz sarkoidoz olgularının, tanı, tedavi ve takip sonuçları incelenmiştir. Yöntem ve Gereç: Çalışmamızda 1994-2014 yılları arasında 3. basamak göğüs hastalıkları kliniğinde takip edilmekte olan sarkoidoz olgularının demografik özellikleri, ilk başvuru şikâyetleri, tüberkülin cilt testi, biyokimyasal parametreleri, radyolojik özellikleri, evreleri, solunum fonksiyon testi ve DLCO ölçümleri, tanı, tedavi ve uzun /kısa dönem takip sonuçları değerlendirildi. Bulgular: 338 hastanın 241’i (%71,3) kadın, 97’si (%28,7) erkek idi. Hastaların tanı sırasındaki yaş ortalaması 42,6±11,6 (17-75) idi. Hastalarımızın 48’inin (%14,2) sarkoidoz tanısı klinik, laboratuvar ve radyolojik bulgularla konulurken diğer hastalarda invaziv girişimler yapıldığı görüldü. En sık kullanılan invaziv yöntemler transbronşiyal biyopsi (%42,6), mediastinoskopi veya transbronşiyal biyopsi (sırasıyla %40,8 ve %13,9) ve bronş mukoza biyopsisi (forceps biyopsi) (%35,2) idi. Hastaların 262’sinin (%75,6) tedavisiz izlendiği, 76’sine (%22,4) değişik dönemlerde tedavi verildiği görüldü. Hastaların 22’sinde (%6,2) tanı sonrası dönemde relaps olduğu görüldü. Tedavi verilmeden izlenen ve tedavi verilen hastalarda relaps gözlenme oranlarının sırasıyla 3 hasta (%2,5) ve 19 hasta (%42) olduğu görüldü (p<0,01). Sonuç: Farklı organları tutan ve farklı klinik prezentasyonları olan bu hastalık, büyük oranda spontan remisyonla seyreder. Ancak ileri evre hastalıkta mortalite ve morbidite fazladır. Ayrıca çalışmamızda da gördüğümüz gibi ileri evre hastalarda tedavi almalarına rağmen relaps sıklığı fazladır. Klinik pratikte sarkoidoz olgularının tanısının erken konarak yakın takip edilmesi ve ileri evre hastaların relaps, mortalite ve morbidite açısından yakın takibi büyük önem taşımaktadır.

SARCOIDOSIS: 20 YEARS OF EXPERIENCE IN DIAGNOSIS, TREATMENT AND FOLLOW-UP

Aim: Sarcoidosis is a granulomatous disease with unknown origin. Long and short-term follow-up and diagnosis of sarcoidosis are challenging in daily practice and require experience. In our study, the diagnosis, treatment and follow-up results of patients with sarcoidosis followed for 20 years were examined. Material and method: Sarcoidosis patients followed in tertiary chest diseases clinic between 1994-2014 were evaluated. Demographic features, referral complaints, tuberculin skin test, biochemical parameters, radiological features, PFT and DLCO measurements, diagnosis, treatment, long-short term follow-up results were evaluated. Results: Of the 338 patients, 241 (71.3%) were female. The mean age at the time of diagnosis was 42.6±11.6 (17-75) years. While 48 (14.2%) patients were diagnosed based on clinical, laboratory and radiological findings, invasive procedures were performed to the rest. The most commonly used invasive methods were transbronchial biopsy (42.6%), mediastinoscopy or transbronchial biopsy (40.8% and 13.9%, respectively) and bronchial mucosal biopsy (forceps biopsy) (35.2%). 262 (75.6%) of the patients were followed without treatment and 76 (22.4%) were treated in different periods. 22 (6.2%) patients had relapse in the postdiagnosis period. The patients followed-up without and with treatment, relapse rates were 3 patients (2.5%) and 19 patients (42%), respectively (p <0.01). Conclusion: Sarcoidosis affects different organs and has different clinical presentations; besides spontaneous remission is occurred in the most of patient. However, mortality and morbidity are high in advanced disease. As determined in present study frequency of relapse is high in patients with advanced stage. Early diagnosis of sarcoidosis, close follow-up of patients with advanced disease in terms of relapse, mortality and morbidity, are important in clinical practice.